De zoekmachine
Kunnen we een robot uitrusten met emoties? Die vraag stond even centraal tijdens een gesprek op NPO 1. Ik viel er middenin, terwijl ik met een kofferbak vol overbodige spullen richting het afvalbrengstation reed. Ik tuimelde ook weer zomaar uít het gesprek, zodra ik uitstapte bij de eerste container, die voor het plastic. Onderweg kreeg ik nog wel mee, dat een robot straks verdriet kon ‘voelen’ mits de ander maar duidelijk en onmiskenbaar huilde. Maar gezellig flirten of het samen toewerken naar een heerlijke vrijpartij of het halve woord waaraan alleen jij genoeg hebt omdat je de ander zo goed kent, al die dingen zouden onbereikbaar blijven voor een robot.
In zekere zin is dat jammer. Wij schrijven veel teksten die search engine optimized (SEO) moeten zijn. De zoekmachine moet er raad mee weten. Een machine moet zo’n tekst direct vindbaar maken, dankzij zoekwoorden die door ons strategisch in de tekst zijn verwerkt. We hebben het dan niet over meneer Google, mevrouw Yahoo, dochter Bing en zoon DuckDuckGo, maar over heel snel en slim werkende robots. Machines die kunnen belonen en af kunnen straffen. Voor onze opdrachtgevers zijn die machines van levensbelang. Zij moeten hun boodschap snel vindbaar maken op internet. De door ons geschreven SEO-teksten moeten daarom steengoed zijn. Maar ze zijn tegelijkertijd beperkt. SEO schrijven is voor mij als tekstschrijver professioneel plankgas geven met de rem erop.
Neem nou die oude hit uit 1996, waarvan je tekst en deun niet meer uit je hoofd kreeg wanneer je ze eenmaal had gehoord. ‘Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistente.’ Niet te slijten aan een zoekmachine! Want wat je ook als zoekwoord verzint, je zit er altijd naast. Het nummer gaat niet over tandheelkunde. Ook niet over de lente. Met meteorologie heeft het niets te maken. En zeker ook niet met het gezichtsvermogen van een vrouw. Het nummer is gebouwd op een metafoor. Iets anders bedoelen dan je zegt. Deze tandartsassistente is het object van mannelijke verering, alleen vanwege haar uitstraling. De titelzin is een uitvergroting van die adoratie. ‘Lees maar, er staat niet wat er staat’, zou de dichter Nijhoff hierover zeggen. En de zoekmachine snapt Nijhoff niet.
Metaforen zijn een prachtig middel om een tekst te laten sprankelen. Tel de metaforen maar eens in deze blog. Heerlijk om mee te werken! Maar absoluut níet wanneer de opdrachtgever een direct vindbare tekst heeft besteld. Dan gelden andere criteria. Dan is het mijn ambachtelijke uitdaging om te zoeken naar de gulden middenweg. Om een tekst prima leesbaar te maken én robotfähig. De tandartsassistente met haar zonnige ogen voer ik daarom stilletjes af via de coulissen. Wéér zo’n zin waarvan de zoekmachine geen chocolade kan maken. Sorry, metafoor. Waar de zoekmachine geen touw aan kan vastknopen. O nee, het gaat niet over touwen. Nog één poging: waarin de zoekmachine geen woorden herkent die hij direct in een duidelijke context kan plaatsen.
Morgenochtend wacht mij een nieuwe uitdagende SEO-opdracht. Heerlijk puzzelen …!