Regenboogtaal
Word je óók zo blij als je een regenboog ziet? Lekker fel afgetekend in de lucht? Ik heb macho’s stil zien vallen toen ze dit resultaat zagen van een donkere donderbui en een beetje zonlicht. Wauw. In mijn beleving heeft de regenboog te maken met veelkleurigheid en harmonie. Met vrede, hoop en nieuwe kansen. Tegen die achtergrond moeten we het nieuwe verschijnsel ‘regenboogtaal’ ook zien.
‘Beste reizigers’
Nu ben ik nooit wars van taalvernieuwing, als die maar goed doordacht is. Als het aan de gemeente Amsterdam ligt, moet regenboogtaal sterk worden gepromoot. In die taal hoeft niemand zich buitengesloten te voelen. Het wordt daarmee de eerste inclusieve taal ter wereld. Daar begint mijn twijfel. Zitten we te wachten op een inclusieve taal? Ik heb mij nog nooit buitengesloten gevoeld in mijn eigen taal. De pijn wordt vooral ervaren door mensen die zich noch man noch vrouw voelen. De non-binaire mensen. Zij vinden het vervelend wanneer de NS hen aanspreekt met: ‘Dames en heren’. Daarom zegt de NS nu: ‘Beste reizigers …’ Daarom hoor je in Londen sinds kort niet meer: ‘Ladies and gentlemen’, maar: ‘Hello everyone’.
Woorden uitsluiten
Is dit gevoel van de non-binaire mens serieus? Blijkbaar zo serieus dat de NS zijn beleid erop aanpast. Dat Arriva misschien gaat volgen. Dat Londen actie heeft ondernomen. Dat Amsterdam er een nieuw woord aan verbindt. Dat er stemmen opgaan om onze hele taal te screenen op gendergevoelige woorden. Komen we dan een genderspecifiek woord tegen, dan doen we dat in de ban. Gewoon. Uit solidariteit met onze non-binaire naasten.
Afvalputje
Hier haak ik af. Dit is gekkenwerk. Taal is per definitie onderscheidend. Als dat niet zo is, moeten we alles ’een ding’ of ‘een dingetje’ gaan noemen. Wie zich man noch vrouw voelt, is ook geen vader of moeder, neef of nicht, broer of zus, jongen of meisje, homo of lesbo. We schrappen nu ‘dames en heren’. Maar wat doen we wanneer een non-binaire medeburger zich ergert aan deze genderspecifieke woorden? Laten we dan ook ‘broer’, ‘zus’ etc. door het afvalputje verdwijnen?
Kleurloos
De Dikke van Dale is in dat geval een stuk minder dik. Zelfstandige naamwoorden als ‘koe’, ‘ooi’, ‘hengst’ en ‘bok’ zijn daaruit geschrapt. Te nadrukkelijk vrouwelijk of mannelijk. Regenboogtaal wordt daarmee kleurloos. Ik hoop daarom dat dit geen hype wordt. Een strovuur dat even fel oplaait en dan onherroepelijk dooft. Het achterliggende principe van inclusiviteit – iedereen mag er zijn in de taal – vind ik erg sympathiek. Wat mij betreft zetten we onze kaarten op het tegengaan van taalvervuiling, bijvoorbeeld op social media. Oók inclusiviteit. Daar hebben we onze handen meer dan vol aan!