Weg met die onnodige smaakversterkers
Ik ben nogal een stekelig type. Daarom kom ik geregeld bij de plaatselijke drogist. Daar staan de potten gel keurig en kleurig gerangschikt naar sterkte. Het assortiment is de afgelopen jaren verschillende keren uitgebreid met sterkere varianten. Super strong, ultra strong en mega strong waren blijkbaar niet meer toereikend en kregen gezelschap van maxx strong en x-treme strong. Producten met nóg sterkere fixatie zijn nu enkel nog verkrijgbaar in de bouwmarkt. (En zonder twijfel niet goed voor je haar.)
Ook in teksten lijken mensen steeds sterker te formuleren om hun punt te maken. Hun punt? Wat zeg ik? Hun speerpunt. Of wacht: hun belangrijkste speerpunt. Nee, ik bedoel natuurlijk: hun allerbelangrijkste speerpunt.
Als tekstschrijvers letten we uiteraard op dit soort smaakversterkers. In de zin hierboven schrappen we ‘allerbelangrijkste’, omdat ‘speerpunt’ van zichzelf al de betekenis ‘belangrijk’ heeft. Ook woorden als ‘heel’ en ‘erg’ schrappen we. ‘Heel erg goed’ kun je bijvoorbeeld prima vervangen door woorden die geen versterking meer nodig hebben, zoals ‘geweldig’ of ‘fantastisch’. En ‘heel erg belangrijk’ is hetzelfde als ‘onmisbaar’ of ‘cruciaal’.
Een relatief nieuwe smaakversterker is ‘nadrukkelijk’. Die kom je tegen in zinnen als:
• Afronden naar boven is nadrukkelijk niet toegestaan.
• Hierbij gaan we nadrukkelijk met alle partijen in gesprek.
‘Nadrukkelijk’ wil de woorden die erop volgen graag versterken. Maar dat levert vaak rare combinaties op. In de eerste zin klinkt dat bijvoorbeeld gek: aan ‘toestaan’ kun je immers weinig versterken. Iets mag of het mag niet. Dat iets ‘heel erg niet mag’ voegt niets toe; ook zonder ‘nadrukkelijk’ mocht het al niet. (Daarom vind ik ‘streng verboden’ bijvoorbeeld ook raar.)
In de tweede zin gebeurt hetzelfde. ‘Nadrukkelijk’ is daar bedoeld als versterking van ‘met alle partijen’. Alsof de schrijver wil zeggen: lieve mensen, denkt u alstublieft niet dat we iemand vergeten zijn. We gaan écht met iedereen in gesprek. Maar ‘alle’ betekent van zichzelf al ‘zonder uitzondering’. Dat kun je niet versterken. ‘Nadrukkelijk’ is ook hier een overbodige toevoeging.
Als tekstschrijvers willen we daarom iedereen echt heel erg nadrukkelijk adviseren om dit woord voortaan te schrappen.